Çocukların uydurma söylemesi ebeveynleri epeyce endişelendiren tek konudur. Çocuğun sıhhatli gelişimi amaçlı dikkatle ele alınması gerekiyor zira uydurma karşısında verilen reaksiyonlar bu davranışın devamını ve hepten sıklaşmasına neden olabilmektedir .

Çocukların söylemiş olduğu yalanlar yaşlarına göre çeşitlilik gösterebilir.

6-7 yaşlar civarında söylenen yalanlar sıklıkla  "kağıt üzerinde" yalanlardır. Bu dönemde çocuklar hakikat dışı konuşabilirler, olmamış vakalar anlatabilirler veya afaki dostları olabilmektedir. Söyledikleri yalanlar fazladan oyun gibidir. Bu stil gerçek söylememe vaziyetini uydurma olarak nitelendirmemek gerekiyor. Çocuk ile konuşurken de  "uydurma" kelimesi kullanılmadan kontakt kurulmaya çalışılmalıdır. Bu dönemde verilen reaksiyonlar çok kritiktir zira verilecek abartılı reaksiyonlar uydurma söyleme alışkanlığına dönüşebilir. Bazen de çocuklar çevresindekileri kandırmak, enteresan birşeyler anlatarak onları şaşırtmak ve ilgi çekmek amaçlı yalan söyleyebilirler. Bu tarz yalanlara ise "patolojik yalanlar" denilmektedir. Çoğu vaziyette çocuk tek yanlış yapmıştır ve bu suçu gizlemek amaçlı uydurma davranışına başvurmaktadır. Bu tarz yalanlar ileride bir takım hırsızlık benzeri kritik tutum bozukluklarına da sebep olabilmektedir.

"Toplumsal yalanlar" ise fazladan nezaket veya gönül alma benzeri nedenler ile söylenen yalanlardır, çocukluktan ergenliğe gerçek meydana gelen dönemde daha sık görülür. Bunların yakınında anne ve babalarının yalan söylediğine şahit meydana gelen çocuklar, bu tutumu model alıp uydurma söyleyebilir. Bazen çocuk, davranışları nedeniyle sık sık eleştiriliyorsa ve hüküm ediniyor ise kendisini müdafaa etmek amaçlı uydurma söyleyebilir. Tek takım çocuklar ise "yüceltilmiş uydurma" diye adlandırılan başkalarının hayranlığını elde etmek ve onay rastlamak amaçlı uydurma söyleyebilir. Şunlar "3 katlı evimiz var" benzeri parasal detaylı meydana gelmesinin yakınında, babası ölmüş bir çocuğun "babam var" demesi örneğinde olduğu benzeri içsel detaylı de olabilmektedir. Çıkar amaçlı söylenen yalanlarda ise tek vaziyetten kar ele geçirmek amaçlı uydurma söyleme hali vardır; çoğu süre ebeveyn model alınmıştır.

Çocuklarda Uydurma Söylemenin Nedenleri

Yalan söyleme altında birçok karma karışık nedenlerin yattığı tek konudur. Her biri amacı farklı bir ihtiyaca hizmet eder. Çocukların uydurma söylemesinin sebepleri genellikle aşağıdaki gibidir:

Çocuklar ebeveynlerinden onay almak ve onlar aracılığıyla beğenilmek amaçlı uydurma söyleyebilirler. Bilhassa mükemmeliyetçi ve bebeklerinin başarı/başarısızlığına karşın çok duyarlı ebeveynlerin çocukları, anne ve babalarının bizzat kendilerini noksan görmemesi nedeniyle yalana başvurabilir.

Cezalandırıcı ebeveynlerin çocukları yanlış davrandıklarını düşündüklerinde cezadan kaçmak amaçlı yalan söyleyebilirler.
Çocuğa verilen görhaneler, çocuğun potansiyeli ile uyumsuz ise misyonu yapmamak amaçlı uydurma söyleyebilirler.
Çocukların farklı sıkıntıları veya aile içi sıkıntılar amaçlı yaptığı tek destek çığlığı olabilmektedir .
Bazen uyarı çekmek ve alakayı üstünde toplamak amaçlı uydurma söyleyebilirler.
Yalan ifade etmek çocukların işlerini halletmesini sağlıyorsa ve tek nevi hediye getiriyorsa uydurma söyleyebilirler.
Anne ve babası veya dostları uydurma söyleyen çocuklar bu tutumu taklit edebilir.
Ailesine çok ilişkili çocuklar, onları üzmemek ve sevgilerini kaybetmemek amaçlı gerçeği seyredebilirler.
Bazen yalnızca harika birşeyler farketmek amaçlı uydurma söyleyebilirler, bunun amaçlı hayallerinde olmasını talep ettikleri şeyleri olmuş benzeri anlatabilirler.

Yalan Söyleyen Çocuklara Yaklaşım

İlk hamle yalanın özelliğini bilmektedir. Yalanın hangi hedefle söylendiğinin bilinmesi gerekiyor. Bir hatayı gizlemek mi yoksa bir başkasına destek veya onları incitmemek amaçlı mi veya ilgi çekmek ve sevilmek amaçlı mi olduğu ortaya çıkarılmalıdır.
Yalana kıskançlık, mutsuzluk, travma, korku, onay kazanma ve uyarı çekme benzeri hangi ruhsal faktörlerin sebep olduğu incelenmelidir.
Çocuğun yalanı en fazla kime karşın söylediği ortaya çıkarılmalıdır.
Çocukların en sık uydurma söylediği durum ve koşullar saptama edilmelidir.
Çocuğa uydurma söylemenin avantaj ve dezavantajları, gerçek söylemenin avantaj ve dezavantajları açıklanmalı ve yalanın ileriye yönelik kayıp getireceği gösterilmelidir.
Çocuklar berbat bir birşeyler yaptığında dahi doğruyu söylediklerinde onay edilerek pekiştirilmelidir.
Yalan söylediklerinden dolayı azarlanmamalı ve ağır cezalar verilmemelidir; sözel ve fizyolojik kuvvet uygulanmamalıdır.
Çocuklar ile bu konuyla alakalı konuşurken onların kişiliği değil davranışı ele alınmalıdır.
Anne ve baba olarak yalan söylemekten kaçınılmalıdır.